Op het oog is het een bont gezelschap, die acht Groninger kunstenaars van wie de Amelander Musea en de gemeente Ameland werk in hun collecties hebben. Maar wie de levensloop van Berend Barlinckhoff, Jan Wiegers, Jan Derksen Staats, Pit van Loo, Riekele Prins en Bert Robbe nader beschouwt ontdekt veel onderlinge lijntjes en stuit op twee opmerkelijke kunstkringen.

De Academie Minerva in Groningen is de eerste rode draad. Behalve Jan Derksen Staat en de autodidact Riekele Prins, kregen ze er allemaal hun opleiding,. De tweede rode draad is de Kunstenaarskring De Ploeg. Op Pit van Loo en Bert Robbe na  zijn ze er allemaal lid van geweest. De derde rode draad is Ameland. Allemaal hebben ze er werk gemaakt. Jan Derksen Staats kwam op jeugdige leeftijd als stiefzoon van de arts Jacob Wiedeman, die zich in 1915 als huisarts op het Ameland vestigde, naar het eiland. De schetsen van de Amelander woning van Derksen Staats werden uitgewerkt door de architect Herman van Wissen. Tot hun vriendengroep kan ook Riekele Prins worden gerekend. Van Wissen en Prins hebben in de jaren '30 les gehad van de bevlogen leraar Derksen Staats.

Op deze plaats moet de vriendschap tussen Jan Wiegers en Pit van Loo worden genoemd, omdat de laatste in het vervolg ook een rol speelt.Daartoe  verleggen we de aandacht naar de stad Groningen. In de naoorlogse jaren ontwikkelden Pit van Loo, Jan Derksen Staats en Herman van Wissen zich daar tot mannen met maatschappelijk aanzien. Van Loo als wethouder van Sociale Zaken en Stadsbezittingen, Herman van Wissen als architect en Derksen Staats als leraar, naar wie de Stadjers jaloers moeten hebben gekeken toen hij de kapitale villa De Kamp aan de Verlengde Hereweg liet bouwen. Overigens ook een ontwerp van Herman van Wissen.

Kunst moest een hoger doel dienen

Opvallend is hoe dit viertal de kunst benaderde. Allemaal vonden ze - in ieder geval gedurende een deel van hun leven - dat de kunst in dienst moest staan van een hoger doel. En dan stuiten we als eerste op De Regenboog. De drijvende kracht achter deze in 1934 opgerichte Groninger kunstkring was Jan Derksen Staats. De vereniging wilde de beoefening van beeldende kunsten bevorderen en de belangstelling daarvoor aanmoedigen. Kunstenaars werden alleen toegelaten als ze 'voldoende bekwaamheid bezitten en van voldoende geestelijke waarden in hun werk blijk geven, op een zodanige wijze, dat hun werk beschouwd kan worden mede te werken tot geestelijke verheffing van de mens'. Eenmaal toegelaten moesten kunstenaars twee werken afstaan aan de vereniging, waarbij werd bepaald dat na opheffing van de vereniging de werken eigendom zouden worden van het Groninger Museum. In 1942 stierf De Regenboog een stille dood. 

Pit van Loo  was lid van een andere op een ideologie gebaseerde kunstenaarsgroep. We vinden hem aan het eind van de jaren '70, begin jaren '80 van de vorige eeuw terug als prominent lid van de zogenoemde Zwiggelte Groep. Dit was een groep van rond dertig kunstenaars, onder wie Henk Helmantel en Rein Pol, die geregeld in het huis van de gereformeerde filosoof en theoreticus van de groep Hans van Seventer in het gelijknamige Drentse dorp bijeenkwam. De groepsleden probeerden in hun werk eerbied voor Gods schepping uit te drukken en antwoorden te vinden op de vraag hoe je het geloof in de kunst kon vormgeven. Ze schilderden allemaal in een figuratief - realistische stijl. Van Loo zei er in 1982 dit over: "Ik heb eerbied voor Gods schepping. Ik ben een christelijk kunstenaar, ook al is dat aan mijn werk niet te zien. De eerlijkheid en oprechtheid die een christen eigen moeten zijn, spreken wél uit mijn werk."  

Arnold Willem Kort

Berend Barlinckhoff

Als student van de Academie Minerva hoorde Berend Gerrit Barlinckhoff tussen 1901 en 1908 tot de uitblinkers. Bijna elk jaar kreeg hij een academie-waardering. Als kunstenaar was hij een van de minder bekende leden van De Ploeg. Barlinckhoff was aan Minerva opgeleid tot decoratief schilder en daarin vond hij in de eerste jaren na zijn opleiding ook werk. Barlinckhoff was een van de oprichters van De Ploeg, maar de reacties van de critici op zijn werk in groepstentoonstellingen waren niet altijd louter positief. Meer succes had Barlinckhoff als ontwerper. Hij maakte boekomslagen, advertenties voor bedrijven, kalenders, vaandels en emblemen.       

Jan Wiegers was in 1918 een van de oprichters van de Groningse kunstenaarsverening De Ploeg. De leden maakten in de jaren '20 van de vorige eeuw furore met hun avantgardistische kunst. Werk uit die tijd werd later gerekend tot de twee belangrijkste expressionistische stromingen in ons land. De Ploeg als noordelijke variant van het expressionisme  en de Bergense School, van kunstenaars uit het gelijknamige Noord-Hollandse dorp. Op latere leeftijd - Wiegers was in de jaren '50 hoogleraar aan de Rijksacademie van beeldende kunsten in Amsterdam - kwam hij met studenten geregeld naar Ameland.

Bert Robbe

Bert Robbe werd geboren in de stad Groningen. Hij volgde er een opleiding aan de Academie Minerva, waar hij later nog docent was. Zijn loopbaan ontwikkelde zich in een heel andere richting. De tenor Robbe volgde een zangopleiding en is vooral bekend geworden door optredens en plaatopnames met de in 1979 overleden sopraan Christine Spierenburg.  In 1985 werd Robbe chef lichte muziek van de VARA. De Amelander Musea hebben twee tekeningen van Bert Robbe, gesigneerd met A. Robbe, in de collectie. De een, een dorpsgezicht van Nes, is gedateerd in 1934, de tekening van een boerderij in Buren is niet gedateerd.

Pit van Loo

Herman van Wissen was van 1935 tot 1975 architect in zijn geboortestad Groningen. Hij ontwierp stadswoningen, landhuizen en een aantal (katholieke) kerken. Hij tekende rond 1958 voor de bouw van twee dwarsbeuken van de katholieke St. Clemenskerk in Nes. Van Wissen uitte hij zich in verschillende grafische technieken. In 1946 werd hij lid van De Ploeg. Zijn onderwerpen variëren van portretten tot stillevens, van stadsgezichten tot landschappen in Nederland, maar ook daarbuiten. Op Ameland maakte hij veel werk. Hij schilderde in een impressionistische stijl. In het begin vaak  met heldere frisse kleuren, later werd het kleurgebruik soberder.