Jan Forrer
Johannes Gerardus Forrer (1925-1993)
Jan Forrer brengt ons terug naar de tijd waarin het op Ameland gonsde van kunstzinnige activiteiten. Het eiland had in de jaren ’50 van de vorige eeuw niet alleen een vaste groep kunstenaars als gast - de excentrieke Germ de Jong en de Groningers Jan Derksen Staats, Herman van Wissen, Pit van Loo en Jan Wiegers - ook studenten en docenten van de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam hielden er in de zomermaanden hun Buitenstudieweken. Dat die studievakanties die naam hadden, weten we dankzij Gertjan Forrer. Als kind reisde hij met zijn ouders mee naar Ameland, waar zijn vader Jan een van de docenten was. Ook de hoogleraren Jan Wiegers en Gé Röling waren vaak van de partij. “In die periode ( 1950-1960) heeft mijn vader daar veel werken gemaakt, vooral etsen en litho’s”, weet Gertjan Forrer.
Jan Forrer kreeg zijn opleiding aan het zelfde instituut waar hij later docent zou worden. Als kunstenaar heeft hij minder naam gemaakt dan als drukker. Dankzij zijn contacten overal in Europa was Jan Wiegers degene die de jonge Jan Forrer een eind op weg hielp. “Mijn vader kreeg zijn opleiding op de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam. Daarna heeft hij de kunstenaar Jan Wiegers ontmoet, die veel contacten had in Zwitserland. Dat had te maken met zijn astma. Hij kende onder andere Emil Matthieu goed. Omdat mijn vader erg geïnteresseerd was in de lithografie, heeft Jan Wiegers een opleiding voor hem verzorgd in Zwitserland”, vertelde Gertjan Forrer in een interview in De Boekenwereld in 1999.
Jan Forrer zou uiteindelijk drie jaar bij Emil Matthieu in de leer gaan. Het was in een periode waarin de Zwitserse drukker wereldwijd naam maakte als drukker van kunstwerken. Marc Chagall, Marino Marini, Alberto Giacometti en Oskar Kokoschka zijn enkele grote namen die er hun werk lieten drukken. Het bedrijf bestaat anno 2019 nog steeds onder de naam Verlag Matthieu in Zürich.
In 1956 kwam Jan Forrer terug naar Nederland, waar hij docent grafische vakken werd. Hij zou er tot 1970 blijven, toen de academie die afdeling ophief.
Naast zijn werk had Jan Forrer een grafisch bedrijf in Weesp, waar hij werk drukte van o.a. Jan Wiegers en studenten van de academie. In die periode was hij ook lid van De Grafische in Amsterdam, een vereniging van grafische kunstenaars waar ook onder anderen Jan Wiegers en Maurits Escher lid van waren.
De litho Ameland is vooralsnog het enige bekende ‘Amelander’ werk van Jan Forrer.
Forrer werd een bekende naam in de kunstdrukkerij
De naam Forrer is een bekende naam geworden in de wereld van de lithografie en steendrukkerij. Jan Forrer heeft lang met zijn zoon Gertjan samengewerkt - beiden werkten onder meer in Berlijn - later schoolde zoon Martijn zich om van kok tot drukker. Onder de naam Forrer Lithografie runnen ze nu een drukkerij in Muiden, die nog steeds het drukhuis is van kunstenaars van naam.
In 2016 organiseerde het Nederlands Steendrukmuseum in Valkenswaard onder de naam FORRER lithografie een overzicht van kunstlitho’s die de Forrers vanaf het midden van de jaren ’50 drukten. Volgens de samenstellers heeft met name Gertjan zich ontwikkeld tot een meester- steendrukker van mondiale klasse. Gertjan en Martijn vertelden in 1999 in een interview met De Boekenwereld gepassioneerd over hun vak en over hoe hun vader Jan een drukker van naam werd.
Jan Forrer, Ameland, kleurenlitho, 1958
Collectie Amelander Musea